Okres ostatnich dwóch stuleci od rewolucji przemysłowej po obecnie rewolucję informatyczną zmienił podejście rynku do robienia interesów. Świat bardziej niż kiedykolwiek dąży do zwiększenia efektywności zmuszony przez wysoką konkurencję,
a różnice rzędu procentów decydują o powodzeniu lub porażce przedsięwzięć.
Rysunek 1 Indeks produktywności w USA w latach 1964-2000
Zmiany zaszły również w branży budowlanej, jednak nie są to zmiany, z których moglibyśmy być zadowoleni. Badania przeprowadzone przez US Bureau of Labor Statistics pokazują, że spośród wszystkich nierolniczych sektorów przemysłu, branża budowlana, jako jedyna odniosła spadek w efektywności od 1964 r. W tym samym czasie pozostałe branże odnotowały średni wzrost produktywności rzędu 200%!. Transformacje zachodzące w sektorze budowlanym na przestrzeni wieków świetnie obrazuje historia trzech kopuł
W 1418 Brunneleschi nie jako architekt, lecz mistrz budowlany wygrywa konkurs na wybudowanie kopuły Santa Maria del Fiore we Florencji. Staje się on nie tylko projektantem konstrukcji i architektury, Brunneleschi nadzoruje także przebieg prac,
a nawet projektuje podwieszane rusztowanie umożliwiające jej wzniesienie.
Rysunek 2 Filippo Brunelleschi (1377-1446) i jego dzieło kopuła Santa Maria del Fiore
Dwieście lat później w 1600r. Christopher Wren projektuje kopułę Św. Pawła
w Londynie. W tym okresie projektanci budowli zaczęli tytułować się architektami, tym samym separując się od współegzystujących gildii budowlanych. Kopuła została wybudowana zgodnie z zaleceniami Wren’a, ale bez jego aktywnego uczestnictwa na placu budowy.
Rysunek 3 Sir Christopher Wren (1632-1723), kopuła katedry Św. Pawła w Londynie
W 1800 r. Thomas U. Walter zostaje projektantem Kapitolu w Waszyngtonie – siedziby Kongresu Stanów Zjednoczonych. W tym okresie architekci zorganizowani są już w formie samodzielnych ugrupowań takich jak AIA (The American Institute of Architects), której Thomas U. Walter był jednym z pierwszych członków. Kapitol zostaje wybudowany przez nową jednostkę- GENRALNEGO WYKONAWCĘ. Tym sposobem dokonał się i utrwalił podział obowiązujący do czasów obecnych.
Rysunek 4 Thomas Ustick Walter (1804-1887), kopuła Kapitolu w Waszyngtonie
Podział ról zamiast usprawnić proces powstawania budynków z biegiem czasu doprowadził do zbudowania barier oddzielających architektów wykonawców i inwestorów. Pattrick McLeamy stwierdza „przez ostatnie 50 lat świętowaliśmy naszą odrębność i zapomnieliśmy o potrzebie pracy razem, aby budować coraz lepsze budynki”.
Powrót do systemu pracy z czasów mistrza budowlanego Brunneleschiego,
z sentymentem tutaj przytoczony, niestety nie jest możliwy. Istnieje inne rozwiązanie,
w pewnym sensie, nawiązujące do tej idei z przed czterech wieków. Obecnie, odpowiednikiem mistrza budowlanego ma stać się sposób współpracy określony mianem IPD – Integrated Project Delivery.
Czytaj dalej…Model tradycyjny vs IPD
Źródła:
[1] http://en.wikipedia.org/wiki/File:Construction-non-farm-labor_1964-2003.jpg
[2] https://www.youtube.com/watch?v=4dqW70eoQH4
(Polecam obejrzenie tego zestawu krótkich filmów na których podstawie opracowałem ten artykuł).